This page shows a second letter, written in 1945 from India, by Max Cassuto Izn,
my father, our grandfather/uncle, just after the end of the pacific war, when he was recovering from the hardships in the Japanese prisoner camps in Thailand and Birma, where the prisoners of war had to work as slave laborers at the so called Birma railroad. The letter is in Dutch - written in the so called "old spelling" - and when I have time I may produce an English translation. The letter contains a large quotation of a lost letter written to him by his wife Puck from Bandung.The first letter of Max Cassuto is on page 1 of the written landmarks

This photo was taken in Jan. 1946, after the miraculous reunion,

for which Max so longed for (as you can read in this letter), was

realized. Click on the picture for enlargement

                      How did this air mail letter look like? click on ››

Calcutta, 19/20 nov. 45

Brief no. 1 was d.d. 14 Nov. dit is brief 2.

Lieve Vader, Moeder, Ernest, George,

Alweer een brief van Puckje! En hij heeft er maar een week over gedaan om van Bandoeng hierheen te komen. Vlug hè? Het ellendige is echter dat mijn brieven niet doorkomen, luister maar wat ze schrijft:

"Ik ben de wanhoop nabij. Sinds 23-10 (toen ontving ik je eerste en eenige brief d.d. 5-10) nog steeds niets van je gehoord. Is er dan geen verbinding met Calcutta? Iedereen krijgt bijna dagelijks brieven en ik kijk steeds uit, maar ontvang maar niets."

Gelukkig heb ik tot nu toe al haar brieven op één na ontvangen. En in die eene zit net een kiekje van haar. Ellendig, hè, maar wie weet krijg ik hem nog wel. Ze is wanhopig en vindt dezen tijd eigenlijk nog erger te dragen dan de interneeringstijd. Ze denken daar op Java dat het nog wel een half jaar duren zal eer wij kunnen komen. God geve dat dat niet het geval is.

Verder schrijft ze: "De Inlander" is mij ontzettend tegengevallen. Niet dat ik ze verafschuw, in tegendeel er zijn veel goeden onder, maar een "blijver" zal ik nooit worden. Ook voor onze kinderen zal hier wel geen toekomst meer zijn. Indië zal nooit meer worden, wat het geweest is. Ik vind het zoo jammer, want ik hou ondanks alles van Indië en probeer zelfs nu nog steeds de goede dingen op te zoeken maar dat is onder de huidige omstandigheden heel moeilijk. Wij Hollanders, worden behoorlijk vernederd: bijv. de deelemans* rijden ons niet,
de passar is voor ons gesloten enz.Het ergste is, dat de z.g. hulp van onze bondgenooten zeer bedroevend is. Wat voor politiek achter alles zit is ons hier niet duidelijk….

Maar nu wat vroolijkers: Paps heeft eindelijk een aanzegging gekregen voor het z.g. Tjihapitkamp; Gezinsinterneering. We krijgen nu een half huis n.l. Tjiliwoengstraat 6 a, op de hoek van het Tjibeunjing plantsoen. Weet je het nog, schuin aan de overkant van het O.A.B. gebouw.
De moeilijkheid is alleen het meubilair. Dit moeten we n.l. maar overal vandaan tooveren. Dit was n.l. vroeger vrouwenkamp Tjihapit. Toen wij eruit moesten, is al het meubilair op gestapeld in huizen (en ook tuinen) in de Riouwstraat. Maar het heeft daar lang gestaan en veel moois is het dus niet. Dan is ook nog al het mooiste er natuurlijk al weggesleept. Maar Paps heeft gelukkig nog al veel relatie's en komt dat goed van pas.

We krijgen 2 kamers + de garage. Dus als je komt heb ik al een eigen kamertje voor ons. Een bezwaar is, dat er erg weinig water is en we het 3 huizen verder moeten halen. Maar men kan nu eenmaal niet alles willen. 't Huis is nieuwerwetsch en ziet er nog keurig uit.
En de tuin is ook niet verwaarloosd. Dat is allemaal heel wat. (ze heeft de platte grond erbij geteekend - Max)… het platje is gezamenlijk zoo ook de badkamer en W.C.
De garage is keurig, raam en tegelvloer en neem ik die, in de hoop, dat je gauw komt.
De andere familie is de familie de Jonge. Hij was gemeente secretaris van Bandoeng en herinneren ze zich jouw ouders nog…."

Verder schrijft ze over Mevr. Bosman dat ze heelemaal fit en o.k. is, maar erg mager, ze heeft zelfs 35 k.g. gewogen. Ook Willemien maakt het uitstekend. Zoo zie je, ik moet maar gauw naar huis. Maar ik heb er een heel hard hoofd in, dat dat zal gebeuren binnen afzienbaren tijd.
O, ik ben ziek van verlangen en leef compleet op mijn zenuwen. Deze tijd is wat dat betreft heusch erger dan de krijgsgevangenschap. Maar laat ik niet ondankbaar zijn, ook dat zal eenmaal gebeuren, en ben ik al zoo heel gelukkig, dat we allemaal leven en gezond zijn.

Ik maak het ook goed. Voel me steeds beter worden. Ik weet, dat het nog een tijd zal duren eer ik weer heelemaal de oude ben, maar ik had nooit gedacht, dat ik zoo gauw weer aan alles zou kunnen meedoen. We raken hier langzamerhand geïntroduceerd in de Holl. familie's en worden we geregeld te eten gevraagd. Dat is erg gezellig en helpt je gedachten verzetten, want je bent met je gedachten natuurlijk steeds op Java.

Die Holl. familie's leven hier allemaal in groote luxe en is de oorlog wat dat betreft aan hen voorbij gegaan. Het wordt me wel eens benauwd om het hart als ik dat leventje gade sla en bedenk hoe jullie en de vrouwen en kinderen op Java het hebben. Ik verwacht morgen of overmorgen weer een brief van jullie en kijk ik er al reikhalzend naar uit! Puck's en jullie brieven zijn voor mij belangrijker dan voedsel. Schrijf steeds via de Recovered P.W. mailcentre Bombay India Command. Mocht ik hier weggaan dan sturen ze me de brieven op.

Ik hoop nu maar dat de besprekingen tusschen meneer Sjarif Sultan en zijn "kabinet" met
van Mook resultaten opleveren. Misschien ben ik dan voor oudejaar thuis. Ik moet in elk geval voor 23 Maart 46 thuis zijn. Dan is onze "blikken bruiloft". Als alles normaal gegaan zou zijn zou ik 1 Februari 46 met verlof zijn gegaan. Ja, als…. Maar laten we maar de toekomst zien en niet naar het verleden. Was vorbei ist ist vorbei.

Ik wilde jullie het volgende vragen. Ik voel er niets voor om in Indië te blijven, bovendien zal er voor Eur. B.B. geen plaats meer zijn. Zou ik in Holland misschien aan den slag kunnen. Het liefst bij de politie. In elk geval, wil ik den Mr. Titel halen. Ik kan natuurlijk geen definitieve plannen maken, maar uiteindelijk in Indië blijven wil ik niet. Zoo gauw mogelijk uit die rotzooi. Schrijf me's wat jullie hierover denken!

Ik hoop dat jullie bij ontvangst van dezen brief al in het nieuwe huis** zitten. Wat zal dat fijn zijn, na al die jaren weer in je eigen huis te zitten. Je kunt je wel indenken hoe ook ik na bijna 4 jaar zwervers leven daar naar verlang. Altijd honderden mannen om je heen, slapen, eten, zelfs je behoefte doen tusschen honderden kerels, je weet niet hoe verschrikkelijk dat is.
Hebben jullie mijn twee pakjes al ontvangen. Zoo niet vraag of Wim v. Emden eens informeert bij de Netherlands Welfare Commissioner Piccadilly 80. Nu lieverds, tot zoover. Weest allemaal heel hartelijk gegroet en gekust door jullie liefh. Max.
Hart. Gr. Aan de van Emdens en andere vrienden.

*deeleman=huurrijtuigje, cab
**This is the 86 Badhuisweg, where later the family, united in 1946, lived together

uit brief van 26 nov 1945:

Moeder v. Zuiden is aan het opknappen en is den 12/11 in een rusthuis opgenomen (het Chr. Lyceum Bdg). Puck zou 12/11 ook het huis aan den Tjiliwoengstr. 6a betrekken.
Dat is het z.g. Tjihapit gezinskamp, de mannen schijnen er gewapend te zijn.
Je begrijpt wel dat we met al die verhalen van massamoord op vrouwen en kinderen in de kampen in Ambarawa half gek van angst zijn. Olaf Thomson is overleden. Annie Nash is spierwit en reuze oud geworden. Moeder Bets vraagt of je wilt informeeren naar de Kamerlings, laatste adres Euterpestr. A'dam.
Puck is ook dolgelukkig te weten dat jullie het allemaal goed maken. Ze schrijft:
het is hier een nog grootere "rotzooi" dan 3 maanden geleden. Hoe langer het duurt, hoe erger het wordt. Nica noemen ze hier al Ned. Ind. Corruptieapparaat. Met verloven naar Holland en Australië wordt letterlijk gesmeten…. We hebben nog geen tijdschrift of film gehad en zitten nog even begraven als al die jaren.